朝代:清代
作者:顾炎武
原文:
呜呼古燕京,金元递开创。初兴靖难师,遂驻时巡仗。
制掩汉唐闳,德俪商周王。巍峨大明门,如翚峙南向。
其阳肇圜丘,列圣凝灵贶。其内廓乾清,至尊俨旒纩。
缭以皇城垣,靓深拟天上。其旁列两街,省寺郁相望。
经营本睿裁,斲削命般匠。鼎从郏鄏卜,宅是成周相。
穹然对两京,自古无与抗。酆宫逊显敞,未央失宏壮。
西来太行条,连天瞩崖嶂。东尽巫闾支,界海看滉瀁。
居中守在支,临秋国为防。人物并浩穰,风流馀慨忼。
百货集广馗,九金归府藏。通州船万艘,便门车千两。
绵延祀四六,三灵哀板荡。紫塞吟悲笳,黄图布毡帐。
狱囚圻父臣,郊死凶门将。悲号煤山缢,泣血思陵葬。
中华竟崩沦,燔瘗久虚旷。宗子洎群臣,鸢岑与黔涨。
丁年抱国耻,未获居一障。垂老入都门,有愿无繇偿。
足穿贫士履,首戴狂生盎。愁同箕子过,悴比湘累放。
纵横数遗事,太息观今向。农?苦诛求,甲卒疲转饟。
且调入沅兵,更造浮海舫。索盗穷琅当,追亡敝筑杖。
太阴掩心中,两日相摩荡。火运有转移,虞天乱无象。
白水燄未然,绿林烟已炀。空怀赤伏书,虚想云台仗。
不睹二祖兴,茕茕念安傍。复思塞上游,汗漫诚何当。
河西访窦融,上谷寻耿况。聊为旧京辞,投毫一吁怅。
wū hū gǔ yàn jīng , jīn yuán dì kāi chuàng 。 chū xìng jìng nán shī , suì zhù shí xún zhàng 。
zhì yǎn hàn táng hóng , dé lì shāng zhōu wáng 。 wēi é dà míng mén , rú huī zhì nán xiàng 。
qí yáng zhào huán qiū , liè shèng níng líng kuàng 。 qí nèi kuò qián qīng , zhì zūn yǎn liú kuàng 。
liáo yǐ huáng chéng yuán , jìng shēn nǐ tiān shàng 。 qí páng liè liǎng jiē , shěng sì yù xiāng wàng 。
jīng yíng běn ruì cái , zhuó xiāo mìng bān jiàng 。 dǐng cóng jiá rǔ bǔ , zhái shì chéng zhōu xiāng 。
qióng rán duì liǎng jīng , zì gǔ wú yǔ kàng 。 fēng gōng xùn xiǎn chǎng , wèi yāng shī hóng zhuàng 。
xī lái tài xíng tiáo , lián tiān zhǔ yá zhàng 。 dōng jìn wū lǘ zhī , jiè hǎi kàn huàng yǎng 。
jū zhōng shǒu zài zhī , lín qiū guó wèi fáng 。 rén wù bìng hào ráng , fēng liú yú kǎi kāng 。
bǎi huò jí guǎng kuí , jiǔ jīn guī fǔ cáng 。 tōng zhōu chuán wàn sōu , biàn mén chē qiān liǎng 。
mián yán sì sì liù , sān líng āi bǎn dàng 。 zǐ sāi yín bēi jiā , huáng tú bù zhān zhàng 。
yù qiú qí fù chén , jiāo sǐ xiōng mén jiāng 。 bēi hào méi shān yì , qì xiě sī líng zàng 。
zhōng huá jìng bēng lún , fán yì jiǔ xū kuàng 。 zōng zǐ jì qún chén , yuān cén yǔ qián zhǎng 。
dīng nián bào guó chǐ , wèi huò jū yī zhàng 。 chuí lǎo rù dōu mén , yǒu yuàn wú yáo cháng 。
zú chuān pín shì lǚ , shǒu dài kuáng shēng àng 。 chóu tóng jī zǐ guò , cuì bǐ xiāng léi fàng 。
zòng héng shǔ yí shì , tài xī guān jīn xiàng 。 nóng ? ? kǔ zhū qiú , jiǎ zú pí zhuǎn xiǎng 。
qiě tiáo rù yuán bīng , gèng zào fú hǎi fǎng 。 suǒ dào qióng láng dāng , zhuī wáng bì zhù zhàng 。
tài yīn yǎn xīn zhōng , liǎng rì xiāng mó dàng 。 huǒ yùn yǒu zhuǎn yí , yú tiān luàn wú xiàng 。
bái shuǐ yàn wèi rán , lù lín yān yǐ yáng 。 kōng huái chì fú shū , xū xiǎng yún tái zhàng 。
bù dǔ èr zǔ xìng , qióng qióng niàn ān bàng 。 fù sī sāi shàng yóu , hàn màn chéng hé dāng 。
hé xī fǎng dòu róng , shàng gǔ xún gěng kuàng 。 liáo wèi jiù jīng cí , tóu háo yī xū chàng 。