朝代:宋代
作者:李曾伯
原文:
太岁在娵觜,羲驭正东陆。羽书西边来,胡骑报南牧。
仓茫星火急,飘忽风雨速。凭陵我封疆,剽掠我孳畜。
一越摩云险,已污岩岷俗。再度峰贴隘,重为武阶毒。
胡儿忽令名,见谓鞑靼属。或疑女真诈,颇讶叠州族。
衣毛不知帛,饮酪非茹粟。劲弓骨为面,健马铁裹足。
驾言取金夏,其锋不可触。如竹迎刃解,犹雪以汤沃。
先声张虚疑,我师遽蓄缩。心已执檄迷,手为望风束。
策昧战为守,计乏奇与伏。西和久间断,文南暂蹢躅。
将利仅小退,凯音误陆续。兰皋要寸功,良将半丧衄。
败书丙夜闻,前矛石门宿。亟令控三关,谨毋费一镞。
鱼梁闭仙原,武林护午谷。七方对垒持,相戒前辙覆。
县官塞蹊径,战士据林麓。由是关以外,民皆弃庐屋。
西康至天水,患不翅蛇蝮。凤集一炬馀,地已付麋鹿。
河池本无虞,百里祸尤酷。群盗沸于鼎,流民凑如辐。
母悲爱子死,夫没嫠妇哭。城市委焚荡,道路纷怨讟。
于时益昌民,十室空五六。牙樯嘉陵来,舳舻尾联属。
十乘随启行,驿书转加促。鼓吹喧后部,旌旗蔽前矗。
两劳使者车,三分元戎纛。重以溃卒徒,跳梁满山谷。
声言诛不平,未知不平孰。人情往伤弓,未免惊曲木。
土著避乡井,游手伺风烛。嗟哉是日也,性命龟未卜。
事机正诪张,天时幸炎燠。晋边死季龙,周翰奋方叔。
不闻武侯败,街亭诛马谡。犹有孟明在,焚舟报秦穆。
不待斩楼兰,闻已事薰粥。搢绅屐欲折,意气喜可掬。
中有山西人,慊若国深辱。问之何所云,首疾已频蹙。
大言往者悔,几已溃心腹。尚为来者忧,不知护头目。
厥今敌虽去,乡道渠已熟。三关固天险,五都恐日蹙。
不见关以外,处处空杼柚。朝廷无事时,司农积边谷。
一朝弃粪土,知几十万斛。民力哀何辜,边人罪难赎。
色虽帷幄喜,骨尚原野暴。未旌平凉家,方起邹阳狱。
辛苦在貔貅,恩赏归雁鹜。几效先轸死,不及介推禄。
魏师付乳臭,汉校起奴仆。平时好糜烂,深刑痛敲朴。
于时在劳来,仍忍逞诛剭。颇闻富窖藏,悉已发麦菽。
边无一人耕,食能几日蓄。田里思反业,原堡未修筑。
了无金城图,酣事铜鞮曲。朽索驾虚舟,空奁著亡局。
纵君不惩艾,而我为惭恧。我闻报中朝,四境已清肃。
一人万人心,可欺宁可服。当时屹如山,一二臣可录。
凡此保蜀功,两和李公独。赵公继一出,颇慰沔人欲。
益昌所毋动,饷臣尼其毂。公论虽未泯,天幸不可复。
安得如绍兴,魏公任都督。以口伐可汗,我恨匪元璹。
徒能效曹刿,远谋鄙食肉。言之貌愈切,至此泪几簌。
客既闻斯言,稽首拜且祝。九庙宗社灵,百城耄倪福。
德泽在天下,人心久渗漉。徒以成败论,公等皆碌碌。
伯比议莫敖,蔿贾知子玉。春秋过责备,小事书简牍。
子其钳尔舌,毋取斧锧戮。汉人悔雁门,唐师老鸭绿。
有道守四夷,初何事穷黩。不战屈人兵,正岂待驱逐。
吾皇天地心,万国囿春育。畴咨元帅功,非夕则在夙。
出命宣黄麻,入相赓绿竹。除书从天来,恩礼方隆渥。
三公应鼎象,相与运坤轴。小夷置蚊虻,壮志寄鸿鹄。
分无万户印,莞尔一杯醁。熟慰豪杰心,有诏不盈轴。
尧门万里天,意者未亲瞩。君相勤外忧,必有宁我蜀。
tài suì zài jū zī , xī yù zhèng dōng lù 。 yǔ shū xī biān lái , hú qí bào nán mù 。
cāng máng xīng huǒ jí , piāo hū fēng yǔ sù 。 píng líng wǒ fēng jiāng , piāo lüè wǒ zī chù 。
yī yuè mó yún xiǎn , yǐ wū yán mín sú 。 zài dù fēng tiē ài , zhòng wèi wǔ jiē dú 。
hú ér hū lìng míng , jiàn wèi dá dá shǔ 。 huò yí nǚ zhēn zhà , pō yà dié zhōu zú 。
yī máo bù zhī bó , yǐn lào fēi rú sù 。 jìn gōng gǔ wèi miàn , jiàn mǎ tiě guǒ zú 。
jià yán qǔ jīn xià , qí fēng bù kě chù 。 rú zhú yíng rèn jiě , yóu xuě yǐ tāng wò 。
xiān shēng zhāng xū yí , wǒ shī jù xù suō 。 xīn yǐ zhí xí mí , shǒu wèi wàng fēng shù 。
cè mèi zhàn wèi shǒu , jì fá qí yǔ fú 。 xī hé jiǔ jiàn duàn , wén nán zàn dí zhú 。
jiāng lì jǐn xiǎo tuì , kǎi yīn wù lù xù 。 lán gāo yào cùn gōng , liáng jiāng bàn sàng nǜ 。
bài shū bǐng yè wén , qián máo shí mén sù 。 jí lìng kòng sān guān , jǐn wú fèi yī zú 。
yú liáng bì xiān yuán , wǔ lín hù wǔ gǔ 。 qī fāng duì lěi chí , xiāng jiè qián zhé fù 。
xiàn guān sāi qī jìng , zhàn shì jù lín lù 。 yóu shì guān yǐ wài , mín jiē qì lú wū 。
xī kāng zhì tiān shuǐ , huàn bù chì shé fù 。 fèng jí yī jù yú , dì yǐ fù mí lù 。
hé chí běn wú yú , bǎi lǐ huò yóu kù 。 qún dào fèi yú dǐng , liú mín còu rú fú 。
mǔ bēi ài zǐ sǐ , fū méi lí fù kū 。 chéng shì wěi fén dàng , dào lù fēn yuàn dú 。
yú shí yì chāng mín , shí shì kōng wǔ liù 。 yá qiáng jiā líng lái , zhú lú wěi lián shǔ 。
shí chéng suí qǐ xíng , yì shū zhuǎn jiā cù 。 gǔ chuī xuān hòu bù , jīng qí bì qián chù 。
liǎng láo shǐ zhě chē , sān fēn yuán róng dào 。 zhòng yǐ kuì zú tú , tiào liáng mǎn shān gǔ 。
shēng yán zhū bù píng , wèi zhī bù píng shú 。 rén qíng wǎng shāng gōng , wèi miǎn jīng qǔ mù 。
tǔ zhuó bì xiāng jǐng , yóu shǒu cì fēng zhú 。 jiē zāi shì rì yě , xìng mìng guī wèi bǔ 。
shì jī zhèng zhōu zhāng , tiān shí xìng yán yù 。 jìn biān sǐ jì lóng , zhōu hàn fèn fāng shū 。
bù wén wǔ hóu bài , jiē tíng zhū mǎ sù 。 yóu yǒu mèng míng zài , fén zhōu bào qín mù 。
bù dài zhǎn lóu lán , wén yǐ shì xūn zhōu 。 jìn shēn jī yù zhé , yì qì xǐ kě jū 。
zhōng yǒu shān xī rén , qiàn ruò guó shēn rǔ 。 wèn zhī hé suǒ yún , shǒu jí yǐ pín cù 。
dà yán wǎng zhě huǐ , jǐ yǐ kuì xīn fù 。 shàng wèi lái zhě yōu , bù zhī hù tóu mù 。
jué jīn dí suī qù , xiāng dào qú yǐ shú 。 sān guān gù tiān xiǎn , wǔ dōu kǒng rì cù 。
bù jiàn guān yǐ wài , chù chù kōng zhù yòu 。 cháo tíng wú shì shí , sī nóng jī biān gǔ 。
yī cháo qì fèn tǔ , zhī jǐ shí wàn hú 。 mín lì āi hé gū , biān rén zuì nán shú 。
sè suī wéi wò xǐ , gǔ shàng yuán yě bào 。 wèi jīng píng liáng jiā , fāng qǐ zōu yáng yù 。
xīn kǔ zài pí xiū , ēn shǎng guī yàn wù 。 jǐ xiào xiān zhěn sǐ , bù jí jiè tuī lù 。
wèi shī fù rǔ xiù , hàn xiào qǐ nú pū 。 píng shí hǎo mí làn , shēn xíng tòng qiāo pǔ 。
yú shí zài láo lái , réng rěn chěng zhū wū 。 pō wén fù jiào cáng , xī yǐ fā mài shū 。
biān wú yī rén gēng , shí néng jǐ rì xù 。 tián lǐ sī fǎn yè , yuán bǎo wèi xiū zhù 。
le wú jīn chéng tú , hān shì tóng dī qǔ 。 xiǔ suǒ jià xū zhōu , kōng lián zhuó wáng jú 。
zòng jūn bù chéng ài , ér wǒ wèi cán nǜ 。 wǒ wén bào zhōng cháo , sì jìng yǐ qīng sù 。
yī rén wàn rén xīn , kě qī nìng kě fú 。 dāng shí yì rú shān , yī èr chén kě lù 。
fán cǐ bǎo shǔ gōng , liǎng hé lǐ gōng dú 。 zhào gōng jì yī chū , pō wèi miǎn rén yù 。
yì chāng suǒ wú dòng , xiǎng chén ní qí gǔ 。 gōng lùn suī wèi mǐn , tiān xìng bù kě fù 。
ān dé rú shào xìng , wèi gōng rèn dōu dū 。 yǐ kǒu fá kè hán , wǒ hèn fěi yuán shú 。
tú néng xiào cáo guì , yuǎn móu bǐ shí ròu 。 yán zhī mào yù qiē , zhì cǐ lèi jǐ sù 。
kè jì wén sī yán , jī shǒu bài qiě zhù 。 jiǔ miào zōng shè líng , bǎi chéng mào ní fú 。
dé zé zài tiān xià , rén xīn jiǔ shèn lù 。 tú yǐ chéng bài lùn , gōng děng jiē lù lù 。
bó bǐ yì mò áo , wěi jiǎ zhī zǐ yù 。 chūn qiū guò zé bèi , xiǎo shì shū jiǎn dú 。
zǐ qí qián ěr shé , wú qǔ fǔ zhì lù 。 hàn rén huǐ yàn mén , táng shī lǎo yā lǜ 。
yǒu dào shǒu sì yí , chū hé shì qióng dú 。 bù zhàn qū rén bīng , zhèng qǐ dài qū zhú 。
wú huáng tiān dì xīn , wàn guó yòu chūn yù 。 chóu zī yuán shuài gōng , fēi xī zé zài sù 。
chū mìng xuān huáng má , rù xiāng gēng lǜ zhú 。 chú shū cóng tiān lái , ēn lǐ fāng lóng wò 。
sān gōng yīng dǐng xiàng , xiāng yǔ yùn kūn zhóu 。 xiǎo yí zhì wén méng , zhuàng zhì jì hóng hú 。
fēn wú wàn hù yìn , wǎn ěr yī bēi lù 。 shú wèi háo jié xīn , yǒu zhào bù yíng zhóu 。
yáo mén wàn lǐ tiān , yì zhě wèi qīn zhǔ 。 jūn xiāng qín wài yōu , bì yǒu níng wǒ shǔ 。